Reboulo(-bourealo)
Galium boreale
Rubiaceae
Nom en français : Gaillet boréal.
Descripcioun :La reboulo-bourealo trachis en coulounìo (que fai de fiéu -estouloun-) dins li prado umido de mountagno. Coume es un pau mai grando que lis àutri planto, se vèi pulèu eisa. Li flour, óudouranto, fan un brout pulèu sarra. Fai peréu proun de ramo courteto sus uno cambo bèn drecho. Se recounèis à si fueio verticillado pèr 4, en long e en lanço, e subretout emé si tres costo.
Usanço :Es uno planto diuretico (fai pissa). Emé li racino se fai uno tenchuro roujo.
Port : Erbo
Taio : 20 à 50 cm
Fueio : Verticilado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Galium
Famiho : Rubiaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 4
Ø (o loungour) enflourejado : 0,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à avoust
Liò : Prado umido
- Palun
- Ribiero
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Galium boreale L., 1753
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753